سال نو مبارک

 

یا مقلب القلوب و الابصار یا مدبرالیل و النهار
یا محول الحول و الاحوال حول حالنا الی احسن الحال
حلول سال نو و بهار پرطراوت را که نشانه قدرت لایزال الهی و تجدید حیات طبیعت می باشد
رابه تمامی عزیزان تبریک و تهنیت عرض نموده و سالی سرشار از برکت و معنویت
را ازدرگاه خداوند متعال و سبحان برای شماعزیزان مسئلت مینماییم

 

===============================

با آرزوی 12 ماه شادی، 52 هفته پیروزی، 365 روز سلامتی، 8760 ساعت عشق، 525600 دقیقه برکت، 3153000 ثانیه دوستی. سال نو مبارک باد

کاربرد روش‌های کشت درون شیشه‌ای (Invitro) در به نژادی گیاهان دگرگشن (بخش دوم و پایانی)

کاربرد روش‌های کشت درون شیشه‌ای (Invitro) در به نژادی گیاهان دگرگشن (بخش دوم و پایانی)

کشت جنین و کاربردهای آن

کشت جنین عبارت از جدا کردن یک جنین بالغ یا نابالغ استریل در شرایط این ویترو است که هدف از آن تولید یک گیاه زنده است. مهمترین کاربردهای کشت جنین عبارتند از:

1- تولید هیبریدهای کمیاب: مفیدترین کاربرد کشت جنین بدست آوردن هیبریدهای کمیاب است. در بسیاری از تلاقی‌های بین گونه‌ای و بین جنسی لقاح بطور طبیعی انجام شده اما بدلیل نمو غیر طبیعی یا ناچیز آندوسپرم، جنین قبل از بلوغ از بین می‌رود و دانه‌های قابل رویش تولید نخواهد شد. حل این مشکل با کشت جنین امکان پذیر می‌باشد.

2- تولید گیاهان هاپلویید: در تلاقی Hordum vulgare و H.bulbosome، لقاح انجام شده اما کروموزوم‌های گونه bulbosome در مراحل اولیه از بین می‌روند. این جنین هاپلویید تنها با کشت جنین می‌تواند به حیات خود ادامه دهد.

3- کوتاه نمودن دوره اصلاح گیاه: در تعداد زیادی از گونه‌های گیاهی (به علت دوره طولانی خواب دانه که اغلب ناشی از پوسته بذر یا آندوسپرم است) با کشت جنین می‌توان سرعت جوانه زنی را افزایش و طول این دوره را کاهش داد. مثلاً دوره زندگی زنبق از طریق این روش به کمتر از یک سال کاهش یافته است.

4- ازدیاد گیاهان نادر: دانه‌های Musa balbisiana گونه وحشی موز و یک رقم نارگیل با نام Makapumo که در حالت طبیعی قادر به جوانه زنی نمی‌باشد با استفاده از این تکنیک جوانه زده و به گیاه تبدیل می‌شوند.

ادامه نوشته

فنوتایپینگ صفات مرتبط به تحمل به خشکی (بخش سوم و پایانی)

 

تقلیل دمای کانوپی

تقلیل دمای کانوپی (CTD) بوسیله تصویربرداری دمایی، اندازه گیری شده و بیانگر تفاوت دمای میان سطح کانوپی و هوای اطراف است. تقلیل دمای کانوپی صفت بسیار جامعی است که از اثرات خصوصیات مختلف بیوشیمایی و مورفولوژیکی عمل کننده در روزنه ها، برگ و سطوح کانوپی حاصل می شود. در مزرعه تحت استرس خشکی، ژنوتیپ های با دمای کانوپی پایین تر، یا CTD بالاتر، از رطوبت موجود در خاک بمنظور اجتناب از تنش شدید، استفاده می کنند. ترمومتری اشعه مادون قرمز می تواند تفاوتهای جزئی در دمای برگ گیاه در شرایط مزرعه و شرایط کنترل شده را گزارش نماید. قابل توجه اینکه، جمع آوری داده ها سریع و غیر تخریبی بوده و بنابراین برای کاربرد گسترده، مناسب است.

ادامه نوشته

فنوتایپینگ صفات مرتبط به تحمل به خشکی (بخش اول)

فنوتایپینگ صفات مرتبط به تحمل به خشکی (بخش اول)

مکانیسمهای مختلف سازگاری به خشکی: نظرات، اصطلاحات و صفات

در کشاورزی، واژه خشکی به شرایطی که میزان آب فراهم شده از طریق بارندگی و آبیاری (و یا یکی از آندو) برای تامین نیازهای تبخیر و تعرق گیاه ناکافی است اطلاق می شود. مثالهای ارائه شده در این بخش، برخی اصول در مورد مکانیسمهای مختلف فراهم کننده تسهیل تحمل گیاه و تقلیل اثرات منفی کمبود آب، را معرفی خواهند کرد. بطور کلی، تمایز مشخصی میان صفاتی که به گیاه  برای بقا در شرایط استرس خشکی شدید کمک می کنند و صفاتی که تلفات عملکرد را در گیاه تحت تاثیر تنش خفیف و یا متوسط، کاهش می دهند باید قائل شد. فعالیت های اصلاحی مدرن، شامل شرایط فنوتایپینگ، غالبا سطوح ثانویه تنش را در نظر می گیرند. اگرچه عملکرد، امری نادیده گرفته شده در اغلب مطالعات مولکولی انجام شده تحت شرایط آبیاری محدود است، اما روش مناسبی برای اندازه گیری ارزش کلی فنوتیپی هر نمونه است. نهایتا، دانش حاصل از مطالعات مرتبط به خشکی باید بطور مستقیم و یا غیر مستقیم، به یافتن اثرات تنش بر میزان عملکرد گیاه کمک نماید.

ادامه نوشته

فنوتایپینگ صفات مرتبط به تحمل به خشکی (بخش دوم)

فنوتایپینگ صفات مرتبط به تحمل به خشکی (بخش دوم)

صفات موثر در تحمل به تنش خشکی:

1- بنیه اولیه

2- ساختار ریشه

3- زمان گلدهی

4- تبعیض ایزوتوب کربن

5- هدایت روزنه ای

6- تقلیل دمای کانوپی

7- اسید آبسیزیک

8- تنظیم اسمزی

9- غلظت کلروفیل، سبزمانی و به تاخیر افتادن پیری برگ

10- انتقال کربوهیدراتهای قابل حل در آب

بنیه اولیه

ادامه نوشته

عوامل موثر در بهبود کیفی آرد و نان

عوامل موثر در بهبود کیفی آرد و نان

امروزه در غالب کشورهای دنیا برای بهبود کیفیت نان و افزایش زمان ماندگاری آن از مواد افرودنی بسیار متنوعی کمک می گیرند دلایلی که به خاطر آن این موارد افزودنی در فرمول بکار برده می شوند عبارتند از:

-حفظ کیفیت محصولات ، افزایش جذابیت محصولات ، حفظ تازگی محصولات ، اصلاح تفاوت کیفیت موارد خام مصرفی ( آرد و ...) ، تسهیل در مکانیزاسیون تولید محصولات ، از بین مواد افزودنی مختلفی که به نان برای رسیدن به اهداف فوق اضافه می شوند می توان از امولسیفایرها نام برد .

مهمترین خواصی که از افزودن این مواد به نان انتظار می رود عبارتند از:

1-    بهبود حمل و نقل خمیر و تقویت استقامت آن

2-    بالا بردن درصد جذب آب خمیر

3-    بهبود پاسخ خمیر به زمان استراحت

4-    شوک و عمل تخمیر

5-    بهبود کیفیت

6-    بافت و مغز نان شامل رنگ روشنتر و بافت اسفنجی بهتر و یکنواخت

7-    بالا بردن خاصیت ورقه پذیری نان

8-    بهبود کیفیت پوسته نان

9-    امواسیفیه کردن چربی ها در نان و در نتیجه کاسته شدن از مقدار روغن مصرفی

10-قرنیه شدن و یکنواختی محصولات

11-بالا بردن عمل تولید گاز در زمان تخمیر و در نتیجه کاسته شده از مقدار مخمر مصرفی

12-سریعتر شدن زمان تخمیر و بالا بردن حجم نان تولیدی

13-افزایش زمان ماندگاری نان

ادامه نوشته

روشها و دستگاه های مورد استفاده در بررسیهای فیزیکی و کیفی گندم(بخش دوم و پایانی)

روشها و دستگاه های مورد استفاده در بررسیهای فیزیکی و کیفی گندم(بخش دوم و پایانی)

4 - تعيين عدد فالینگ(Falling Number) :

تعيين ميزان فعاليت آنزيم آلفاآميلاز) عدد فالینگ) براساس دستورالعمل شماره 81B- 55 که توسط AACC پیشنهاد شده و با استفاده از دستگاه فالینگ نامبر1600، انجام می گیرد. بدین ترتیب که دستگاه را روشن می کنیم تا آب داخل محفظه دستگاه فالینگ نامبر بجوش آید. سپس دو نمونه آرد را هر یک به میزان 7 گرم در داخل دو لوله آزمایش مخصوص دستگاه گذاشته و به هریک 25 سی سی آب مقطر می افزاییم. سپس روی لوله ها درپوش گذاشته و به صورت افقی آنها را بهم می زنیم تا زمانی که آرد و آب کاملا با یکدیگر مخلوط شوند. درپوش ها را برداشته و یک سنسور میله ای مخصوص در داخل هر لوله گذارده و لوله ها را داخل محفظه آبجوش دستگاه می گذاریم. دکمه Start دستگاه را می زنیم تا مخلوط درون لوله ها به مدت 60 ثانیه توسط سنسورها همزده شود. در این زمان مخلوط حالتی ژلاتینه می یابد. پس از60 ثانیه، سنسورهای درون لوله ها بالا آمده و رها می شوند. مدت زمانی که طول می کشد تا سنسورها به ته لوله ها رسیده و فیکس شوند توسط تایمر دستگاه اندازه گیری می شود. زمان حاصله همان عدد فالینگ است که بر حسب ثانیه(S) بیان می شود.

ادامه نوشته

روش های کلی انتقال ژن به گیاه (روش های ایجاد گیاهان تراریخت) - بخش اول

روش های کلی انتقال ژن به گیاه (روش های ایجاد گیاهان تراریخت) - بخش اول

انتقال صفات با ارزش به گیاهان زراعی از گذشته های دور با استفاده از روشهای کلاسیک (عمدتا دورگ گیری)، صورت می گرفت. در این روشها محدودیت منبع ژن، بازدارنده اصلی توفیق در برنامه های اصلاحی است. مفهوم این عبارت این است که برای انتقال یک ژن با ارزش باید آن ژن در منبع ژن آن گونه خاص ویا حداکثر گونه های نزدیک قابل تلاقی با گونه مدنظر موجود باشد. در صورتی که این صفت در گونه ای دور از خانواده یا راسته ای متفاوت یافت شود اصلاح نباتات سنتی نمی تواند کاری از پیش ببرد. مهندسی ژنتیک و روش های مختلف انتقال ژن، امکان انتقال ژنهای مورد نظر را از هر موجودی به موجود دیگر فراهم کرده است. روش های انتقال ژن در گیاهان شامل موارد زیر می باشند:

1- انتقال غیر مستقیم:

1-1- انتقال ژن از طریق اگروباکتریوم

2- انتقال مستقیم:

ادامه نوشته

ترکیبات شیمیایی دانه گندم

ترکیبات شیمیایی دانه گندم

اهميت گندم بيشتر مربوط به خواص فيزيکی وشيميايی گلوتن در دانه گندم می باشد.گندم يکی از مهمترين غلات برای تغذيه انسان است که می تواند حدود 60 تا 70 درصد انرژی غذایی را تامين کند و به علت دارا بودن نشاسته زياد برای تغذيه دام و همچنين در صنعت برای توليد نشاسته مورد استفاده قرار می گيرد. مهمترين موادی که در دانه گندم قراردارند، عبارتند از:

الف- رطوبت : مقدار رطوبت موجود درگندم يکی ازمهمترين عوامل موثردرکيفيت آن است. در نقاط مرطوب معمولا رطوبت گندم حدود 14% و در نقاط خشک حدود 8% است.

ب- نشاسته : دانه های غلات انرژی را به صورت نشاسته ذخيره مي کنند. نشاسته 60تا75%  از مجموع وزن خشک دانه را تشکيل می دهد. نشاسته در گندم به صورت گرانول ذخيره می شود. اين گرانولها به دو صورت هستند : بزرگ وعدسی شکل(25 الی40ميکرون) وکوچک و کروی (5 الی10ميکرون). گرانولهای عدسی شکل در طی15روز پس ازگرده افشانی تشکيل مي شوند. گرانولهای کروی که حدود 88% از مجموع تعداد گرانولها را تشکيل داده اند، طی روزهای دهم تا سی ام پس از گرده افشانی به وجود مي آيند. نشاسته اساسا پليمری از گلوکز است. حداقل 2نوع پليمر شناخته شده اند : آميلوز، که عمدتا يک پليمرخطی است وآميلوپکتين که يک پليمر شاخه ای بزرگ است.

ادامه نوشته

تاثیر تنشهای محیطی بر کیفیت نانوایی گندم

تاثیر تنشهای محیطی بر کیفیت نانوایی گندم

 

صفات مرتبط با کیفیت به دلیل نیاز به نمونه های کوچک جهت ارزیابی، ابزارهای کلیدی در برنامه های اصلاحی بوده وامکان غربال کردن تعداد زیادی ژنوتیپ از نظر این صفات وجود دارد. بنابراین هزینه و زمان برنامه های اصلاحی به حداقل رسیده وشانس موفقیت افزایش خواهد یافت. اثر تنشهای محیطی بر خواص کیفی گندم پیچیده بوده و مطالعه جزء به جزء آن به تفکیک امکان پذیر نیست. خواص کیفی تحت تاثیر ژنوتیپ، محیط و اثر متقابل آنها هستند. با توجه به تاثير توام تنش خشکی (بخصوص خشکی انتهايی) بر خصوصيات کمی(عملکرد دانه) وكيفي گندم نان، شناسايی رابطه بين ميزان تحمل وکيفيت نانوايی ژنوتيپ های مختلف گندم در شرايط خشکی از اهميت زيادی برخوردار است.

گودینگ وهمکاران(2003) در آزمایش شدت و زمان اعمال تنش خشکی در گندم گزارش دادند که تنش خشکی موجب کوتاه ترشدن دوره پرشدن دانه، کاهش عملکرد، وزن هزاردانه و وزن هکتولیتر شده و بیشترین تاثیر آن بر روی دوره پرشدن دانه بین روزهای اول تا چهاردهم بعد از گرده افشانی است و بیشترین مقدار عدد فالینگ در تنش خشکی در 15 تا 28 روز بعد از گرده افشانی بود. تنش های شوری و خشکی، موجب کاهش بازده استخراج آردوافزایش ظرفیت نگهداری قلیایی آب می شود. گوتیری و همکاران(2001) براساس آزمایش اثر تنش خشکی بر خواص کیفی 16 ژنوتیپ گندم گزارش کردند که انتخاب ژنوتیپهای متحمل وپایدار از لحاظ عملکرد دانه منجربه شناسایی ژنوتیپهای با وزن هزاردانه ودرصد استخراج آرد بالا مي شود.

ادامه نوشته

پلی مرفیسم ISSR و کاربرد آن در اصلاح نباتات (بخش دوم و پایانی)

پلی مرفیسم ISSR و کاربرد آن در اصلاح نباتات (بخش دوم و پایانی)

کاربرد مارکرهایISSR

پتانسیل ادغام ISSR-PCR در برنامه‌های اصلاح نباتات فراوان است (جدول 2). در ادامه حوزه‌های اصلی کاربرد ISSR-PCR در گیاهان مختلف مورد اشاره قرار خواهند گرفت.

انگشت نگاری ژنومی

انگشت نگاریDNA، ابزاری مهم برای خصوصیت یابی ژرم پلاسم و بنیان شناسایی ارقام/هیبریدها/ منابع والدی و غیره در اصلاح نباتات و مدیریت ژرم پلاسم می‌باشد. پرایمرهای ISSR دو نوکلئوتیدی متصل به انتهای 5’ یا 3’، در مطالعات انگشت نگاری با تکرارپذیری بالا برای مدیریت کلکسیون ژنومی کاکائو بکار گرفته شده‌اند. ISSR ها، پلی مرفیسم کافی برای تمایز میان ارقام مختلف گل داوودی را نشان داده‌اند. همچنین، ISSR ها، امکان تمایز بین گیاهان حاصل از میکروسپور و گیاهان حاصل از کشت سوماتیک در کشت پرچم کتان، را در مراحل ابتدایی گیاهچه فراهم کرده‌اند.

تنوع ژنتیکی و آنالیز فیلوژنتیکی

ادامه نوشته

پریدرم جراحت (بخش سوم و پایانی)

پریدرم جراحت (بخش سوم و پایانی)

استقرار مانع پریدرمی

دوره زمانی توسعه پریدرم

متعاقب جراحت، ایجاد مانع حفاظتی تا پیش از هجوم و استقرار پاتوژن، برای مقاومت میزبان حیاتی است. به این دلیل، توسعه و چوب پنبه ای شدن سلولهای فلوم خارجی گیاه معیارهای مهمی در بازیابی گیاه پس از جراحت هستند.

بنظر می رسد وقایع سیتولوژیکی که ممکن است منجر به توسعه فلوژنهای اولیه و پریدرم شوند متعاقب افزایش آنی IAA وهیدروکسی پروکسید لیپید به مقدار حداکثر، در طی 20-30 دقیقه پس از جراحت غده سیب زمینی، باشد. این امر بوسیله فعالیت میتوزی سلولهای قادر به تولید پریدرم، که 120 دقیقه پس از جراحت شروع می شود، دنبال می گردد. تقسیمات سلولی با افزایش دومرحله ای سنتز پروتئین، 2 ساعت و سپس 24 ساعت پس از جراحت، و افزایش اکتین پلیمریزه و دستجات ریز لوله چه ها در سلولها در محل جراحت، 12 ساعت پس از جراحت، همراه می باشند. 

رسوب ترکیبات آلیفاتیک و آروماتیک در پریدرم در حال توسعه در فرآیندهایی مجزا رخ می دهد. ابتدا پلی فنولیک های سوبرین در طی چوب پنبه ای شدن تجمع یافته و سپس آلیفاتیکهای سوبرین تجمع یافته و مانع سوبرینی را تکمیل می کنند.

ادامه نوشته

پریدرم جراحت (بخش اول)

پریدرم جراحت (بخش اول)

گیاهخواران و خصوصا حشرات جونده، سبب صدمه ساختاری به گیاه می شوند. علاوه بر بافت از دست رفته، توجهات عمدتا معطوف هجوم پاتوژن و از دست رفتن آب در محل حمله می باشد. یکی از استراتژیهای دفاعی گیاه تشکیل پریدرم جراحت در مرزهای منطقه صدمه دیده یا مورد هجوم، برای جداسازی آن از بافت سالم صدمه ندیده است. توسعه پریدرم جراحت متعاقب تغذیه حشره، هنوز بطور تخصصی آزمایش نشده است: اگرچه مطالعات پیامرسانی پس از جراحت، نشان دهنده همپوشانی شدید مجموعه های متناظر ژنهای القایی است.

خصوصیات حفاظتی پریدرم عمدتا به سبب دیواره های چوب پنبه ای شده لایه های سلولی خارجی آن است. سوبرین که از بنیانهای آروماتیک و آلیفاتیک تشکیل شده و با مواد مومی پیوند می یابد، موانع ساختاری و بیوشیمیایی در برابر آلودگی پاتوژن ایجاد کرده و در ضد آب بودن پریدرم نقش دارد. اغلب دانش کنونی ما در مورد مشتقات پریدرم جراحت، از فرآیندهای بهبود جراحت های مکانیکی غدد سیب زمینی بدست آمده است. مرور حاضر، مطالعات انجام شده بمنظور روشن ساختن پاسخ گیاه به گیاهخوار را بطور خلاصه بیان می کند.

ادامه نوشته

پریدرم جراحت (بخش دوم)

پریدرم جراحت (بخش دوم)

ترکیبات شیمیایی پریدرم

1- سوبرین

ایجاد

 

موضع یابی سلولی

سوبرین از بنیان های پلی استری آروماتیک و آلیفاتیک و همچنین مواد مومی مرتبط تشکیل شده و بین دیواره نخستین و پلاسمالما جای می گیرد. مدل ماکرومولکولهای سوبرین پیشنهاد می کند که بنیانهای آروماتیک به کربوهیدراتهای دیواره سلولی متصل شده، و بنیانهای آلیفاتیک بطور کووالانت و از طریق پیوندهای استری به بنیانهای فنولی متصل می شوند. مشاهده دیواره های چوب پنبه ای شده با میکروسکوپ الکترونی، ساختاری چند لایه را نشان می دهد که قطعات روشن احتمالا از بنیانهای آلیفاتیک تشکیل شده اند. سوبرین در پریدرم جراحت سیب زمینی در قدیمی ترین و خارجی ترین لایه سلولی درونی ته نشین می شود. ته نشین شدن در چند منطقه در درون هر لایه سلولی رخ می دهد، ابتدا در دیواره های سلولی هم راستای خارجی، سپس در دیواره های شعاعی مرتبط و سرانجام در دیواره های هم راستای داخلی.

ساختار و ترکیب شیمیایی سوبرین، همچنین آنزیمهای دخیل در بیوسنتز آن، با جزئیات مرور شده اند. در مرور حاضر، این اطلاعات بمنظور نشان دادن پیچیدگی فرآیند چوب پنبه ای شدن و مشکلات رمزگشایی ساختار و ترکیبات آن، بطوریکه تا امروز تنها بخشی از آنها شناسایی شده اند، به اجمال بیان شده اند.

ادامه نوشته

پروتئینهای بازدارنده پلی گالاکتوروناز (PGIPs)

پروتئینهای بازدارنده پلی گالاکتوروناز (PGIPs)

گیاهان دارای دیواره سلولی غنی از پلی ساکارید هستند که بعنوان مانعی در برابر پاتوژنهای قارچی عمل می کنند. قارچها بمنظور شکستن این دیواره دفاعی و دسترسی به بافت گیاه، اقدام به ترشح آنزیمهای polygalacturonase (PGs)می کنند. این آنزیمها با تجزیه پلی گالاکتورونان حاضر در دیواره های سلولی بوسیله هیدرولیز پیوندهای گلیکوزیدی اسیدهای گالاکتورونیک(جزء کربوهیدراته مهم شبکه پکتین) موجب تجزیه پکتین شده و ورود پاتوژن و گسترش آن در درون گیاه هدف را میسر می سازند.

PG ها از نظرترجیح سوبسترا و مکانیسم و گستره القای شان در گیاهان متفاوت هستند.

گیاهان با تولید انواعی ازPG ها، سبب نرمی و شیرین شدن میوه های در حال رسیدن می شوند.

انواع : PG exo- and endo-polygalacturonase

PG های درونی بسیار سریعتر از PG های خارجی، میزان پلیمریزاسیون پلیمر پکتین را کاهش می دهند.

endo-PG ها(PG های درونی) مولکولهای بالقوه سیگنال رسانی هستند که از طریق آزاد سازی قطعات الیگو گالاکتورونیداز(OG)، پاسخهای دفاعی گیاه را تحریک می کنند. OGها، الیسیتورها (برانگیزاننده های) واقعی پاسخهای دفاعی گیاه مانند تجمع فیتوالکسین ها، تولید لیگنین، نکروزه شدن و تجمعPGIPs  هستند.

ادامه نوشته

بررسی تاثیر تنش خشکی بر گندم و استراتژیها و شاخص های مختلف تحمل به آن (بخش هفتم و پایانی) همبستگی صف

بررسی تاثیر تنش خشکی بر گندم و استراتژیها و شاخص های مختلف تحمل به آن (بخش هفتم و پایانی)

همبستگی صفات

همبستگی صفات در اصلاح نباتات مبین میزان و نوع روابط ژنتیکی یا غیر ژنتیکی دو یا چند صفت می باشد. همانگونه که فنوتیپ خود ناشی از اثرات ژنتیکی و محیط است، ضریب همبستگی فنوتیپی نیز به ضرایب همبستگی ژنوتیپی و محیطی تفکیک می شود. چنانجه همبستگی ژنتیکی وجود داشته باشد، انتخاب برای یک صفت منجر به تغییراتی در صفت یا صفات دیگر می شود که به این پدیده اصطلاحا روابط همبستگی گفته می شود (رضائی، 1373). بسیاری از خصوصیات مهم گیاهان زراعی تابع روابط همبستگی می باشند. برآورد همبستگی های فنوتیپی و ژنوتیپی بین صفات مختلف گیاهان زراعی زمانی که انتخاب بر اساس دو یا چند صفت به طور همزمان و بر مبنای شاخص انتخاب صورت می گیرد حائز اهمیت است (رضائی، 1373؛ اتاندو و اپنشاو، 1992). از آنجایی که همبستگی ژنتیکی ممکن است حاصل پیوستگی ژنها، پلیوتروپی و یا اثرات تکمیل کنندگی ژنها باشد، آگاهی از روابط ژنتیکی مشترک بین صفات مختلف مورد توجه قرار می گیرد. با استفاده از اطلاعات حاصل از مطالعه همبستگی های بین صفات می توان بر مبنای بعضی از صفات به عنوان شاخص انتخاب، نسبت به گزینش برای صفات دیگر اقدام نمود (فالکنر، 1980). شارما و همکاران (1991) در مطالعه قابلیت ترکیب پذیری شاخص برداشت گندم تاکید نمودند که همبستگی های بالا بین شاخص برداشت و دیگر صفات زراعی حاکی از آن است که انتخاب برای شاخص برداشت می تواند تغییرات مثبتی را در صفات عملکرد دانه، زودرسی و کوتاهی گیاه ایجاد نماید. همبستگی بین شاخص برداشت با عملکرد دانه 0/51 ، عملکرد بیولوژیک 0/23 ، تعدا سنبله در متر مربع 0/4 ، تعداد دانه در سنبله 0/13 ، وزن دانه 0/17 ، ارتفاع بوته 0/63- و با روز تا سنبله دهی 0/88- بود.

ادامه نوشته

بررسی تاثیر تنش خشکی بر گندم و استراتژیها و شاخص های مختلف تحمل به آن (بخش چهارم)

بررسی تاثیر تنش خشکی بر گندم و استراتژیها و شاخص های مختلف تحمل به آن (بخش چهارم)

شاخص های مقاومت به خشکی

فیشر و مورر (1978) در آزمایشی که به منظور بررسی مقاومت به خشکی تعدادی از واریته های گندم پاکوتاه و پابلند در محیط های دارای شدت های مختلف تنش انجام دادند شاخص حساسیت به تنش (SSI) را به عنوان معیاری برای غربال ژنوتیپ های مقاوم به تنش خشکی معرفی کرده و نتیجه گرفتند که همه تیمارهای تنش خشکی عملکرد دانه را بطور معنی داری کاهش می دهند. تیمارهای خشکی ملایم تر منجر به کاهش نسبی بیشتر وزن دانه ها در مقایسه با تعداد دانه شدند. در صورتی که خشکی شدید، تعداد دانه را بطور نسبی بیشتر کاهش داد. همبستگی بین Y_P (عملکرد در شرایط عدم تنش) و شاخص حساسیت به تنش خشکی مثبت و معنی دار بود. کمترین مقدار این شاخص مربوط به واریته های پابلند بود. واریته های پاکوتاه مقاومت متوسطی نشان دادند. لیکن به علت اینکه گندم های پاکوتاه پتانسیل عملکرد بالاتری نسبت به ارقام پابلند دارا می باشند، ارقام پابلند تنها تحت شرایط تنش شدید خشکی می توانند بر ارقام پاکوتاه مزیت داشته باشند. در این آزمایش ارقام پابلند 19 درصد کاهش در Y_P و 15 درصد کاهش در SSI نسبت به ارقام پاکوتاه نشان دادند.

ادامه نوشته

بررسی تاثیر تنش خشکی بر گندم و استراتژیها و شاخص های مختلف تحمل به آن (بخش اول)

بررسی تاثیر تنش خشکی بر گندم و استراتژیها و شاخص های مختلف تحمل به آن (بخش اول)

در دنیای امروز، گندم محصول عمده غذائی به شمار می رود و نقش بارزی در تأمین غذای مردم دارد. در سال 1997 از مجموع زمین های زیر کشت جهان،  16% آن یعنی حدود 228 میلیون هکتار به کشت گندم اختصاص یافته است. در سال زراعی 80-79 سطح زیر کشت گندم در ایران 5553132 هکتار بوده است که سهمی برابر 2/8% از کل اراضی زیر کشت گندم دنیا را در بر می گیرد. اراضی زیر کشت گندم کشور در مجموع نیمی از اراضی زیر کشت کشور را شامل می شود. مقدار تولید گندم در جهان در سال 2001 برابر 601/5 میلیون تن و در همان سال تولید گندم ایران برابر 10 میلیون تن بوده است که سهمی برابر 1/7% از کل تولید جهان را در بر دارد. در خصوص اهمیت نان در کشور باید گفت که 44/3% از کالری مصرفی روزانه یک نفر شهری و 51/5% از کالری مصرفی روزانه یک نفر روستائی، از مصرف نان آن تأمین می شود (وزارت کشاورزی، 1381). رشد و نمو گیاهان دائماً تحت کنترل محیط می باشد. رطوبت، حرارت، تشعشع، مواد غذائی و گازها بسته به مقدار آنها در محیط می توانند رشد و نمو گیاه را افزایش و یا کاهش دهند. مقدار یا غلظت نامناسب این عوامل باعث فشار یا تنش در گیاه یا اجزاء آن می گردد. صدمات وارده به گیاه ممکن است موقت یا برگشت پذیر بوده و یا دائمی باشند. در گیاهان مقاوم خسارت ناشی ازتنش ها غالبا برگشت پذیر هستند. خسارت ناشی از تنش همچنین بسته به شدت تنش، مرحله نمو گیاه و مدت دوام تنش متفاوت است (سرمدنیا، 1372). مقاومت به تنش نتیجه تعدادی مکانیزم و عکس العمل های پیچیده می باشد. بطور کلی گیاهان در مواجه با تنش های محیطی از سه مکانیزم فرار از تنش، اجتناب از تنش و تحمل تنش استفاده می کنند. یک راه حل اساسی برای برطرف کردن یا کاهش دادن اثرات تنش های محیطی پیدا کردن ژنوتیپ های ویژه ای است که دارای مجموعه ای از صفات مطلوب و با قابلیت توارث زیاد باشند (سرمدنیا، 1372).       

ادامه نوشته

بررسی تاثیر تنش خشکی بر گندم و استراتژیها و شاخص های مختلف تحمل به آن (بخش پنجم)

بررسی تاثیر تنش خشکی بر گندم و استراتژیها و شاخص های مختلف تحمل به آن (بخش پنجم)

اثرات ژنی کنترل کننده صفات

لی و کالتسیک (1972) به منظور بررسی ژنتیکی تعدادی از صفات گندم دوروم از تجزیه دای آلل استفاده نمودند. نتایج نشان دادند که صفات تعداد سنبله در بوته، تعداد سنبلچه در سنبله، تعداد دانه در سنبلچه و وزن صد دانه به طور عمده تحت کنترل اثرات افزایشی ژنها با مقدار کمی درجه غالبیت هستند. در این بررسی هیچ گونه اثرات اپیستازی مشاهده نشد.

در مطالعه تعدادی از صفات زراعی گندم در یک طرح تلاقی دای آلل در رابطه با ارتفاع گیاه معلوم شد که طول گیاه در جمعیت مورد مطالعه تحت کنترل عمل فوق غالبیت ژنهاست و کوتاهی گیاه با ژنهای مغلوب و بلندی آن با ژنهای غالب کنترل می شود (اهدائی و قادری، 1351).

 ناندا و همکاران (1983) نیز با بررسی توارث صفات مهم گندم و شاخص برداشت، نوع عمل ژن را برای شاخص برداشت غالبیت و برای صفات طول سنبله و پدانکل افزایشی گزارش کردند.

هنر نژاد (1375) در مطالعه ای به منظور برآورد اثر ژنهای کنترل کننده برخی از صفات کمی برنج با استفاده از 6 رقم برنج ایرانی و خارجی تاکید نمود که وجود عمل غالبیت نسبی ژن در کنترل ژنتیکی ارتفاع بوته موجب می شود که این صفت با قابلیت توارثی بین 61 تا 68 درصد، پتانسیل ژنتیکی لازم برای گزینش ژنوتیپ های پاکوتاه را به دست می دهد. همچنین عمل ژن برای صفات تعداد پنجه در بوته، زمان ظهور 50 درصد سنبله ها، زمان رسیدگی کامل دانه و نسبت طول به عرض دانه قهوه ای برنج از نوع فوق غالبیت است و این نشان می دهد که کارایی انتخاب برای بهبود صفات فوق در برنامه های بهنژادی پایین می باشد.

ادامه نوشته

بررسی تاثیر تنش خشکی بر گندم و استراتژیها و شاخص های مختلف تحمل به آن (بخش ششم)

بررسی تاثیر تنش خشکی بر گندم و استراتژیها و شاخص های مختلف تحمل به آن (بخش ششم)

قابلیت توارث

واریانس محیطی تشخیص تفاوتهای ژنتیکی را مشکل می سازد و هرچه نسبت واریانس محیطی به واریانس ژنتیکی زیادتر باشد، ارزیابی ژنوتیپ ها مشکل تر خواهد شد. از طرفی اگر نسبت واریانس محیطی به واریانس ژنتیکی کم باشد، بازدهی انتخاب بیشتر شده و با اطمینان بیشتری می توان ژنوتیپ های مطلوب را تشخیص داد (دادلی و مول، 1969). با این وجود تفکیک واریانس فنوتیپی به اجزاء ژنوتیپی و محیطی در استنباط خصوصیات ژنتیکی جامعه کافی نیست و همانگونه که ارزش ژنوتیپی به ارزش اصلاحی و انحراف از غالبیت و اپیستازی تفکیک می گردد، واریانس ژنتیکی نیز به همین اجزاء تفکیک می شود. به عبارت دیگر V_G = V_A + V_D + V_Iاست که در این رابطه فرض بر این است که عوامل ایجاد کننده واریانس از هم مستقل باشند. اهمیت نسبی عوامل وراثتی در تعیین ارزش فنوتیپی به قابلیت توارث معروف است و بسته به اینکه به ارزش ژنوتیپی یا ارزش اصلاحی ربط داده شود، دو مفهوم کاملا متفاوت پیدا می کند. نسبت واریانس ژنوتیپی به واریانس فنوتیپی را قابلیت توارث عمومی گویند. نسبت واریانس ارزش اصلاحی یا واریانس افزایشی به واریانس فنوتیپی را قابلیت توارث خصوصی گویند که مبین میزان شباهت نتاج به والدین یا میزان به ارث رسیدن یک صفت کمی است. بزرگی قابلیت توارث خصوصی بیانگر آن است که بهبود صفت مورد بررسی از طریق انتخاب امکان پذیر است (دادلی و مول، 1969). برآورد قابلیت توارث به روش های مختلفی امکان پذیر است. فالکنر (1980) علاوه بر استفاده از نسبت اجزاء واریانس جهت محاسبه قابلیت توارث، از روش های ضریب رگرسیون والد و نتاج، ضریب رگرسیون میانگین والدین و نتاج و ضریب همبستگی خواهر- برادر ناتنی(H.S) و خواهر- برادر تنی(F.S) نیز برای محاسبه قابلیت توارث استفاده نموده است. دادلی و مول (1969) بیان داشته اند که با محاسبه قابلیت توارث، برخی از سوالات یک متخصص اصلاح نباتات در شروع برنامه های اصلاحی در ارتباط با مواد ژنتیکی مورد نظر روشن می گردد، که برخی از آنها عبارتند از:

ادامه نوشته

بررسی تاثیر تنش خشکی بر گندم و استراتژیها و شاخص های مختلف تحمل به آن (بخش سوم)

بررسی تاثیر تنش خشکی بر گندم و استراتژیها و شاخص های مختلف تحمل به آن (بخش سوم)

تغییر آرشیتكت گیاهی قبل از گلدهی، نیاز به تغییر در توزیع آسیمیلات های جاری داشته و احتمالا باعث تغییر كارآئی استفاده از آب می شود. برای مثال، اگر سیستم ریشه ای تغییر كند، برای ایجاد ریشه بیشتر در لایه های سطحی به صورتی كه گیاه بر آب ذخیره شده در عمق خاك تكیه كند، بیشتر بخش آسیمیلات های جاری احتمالا برای رشد ساقه آزاد می شوند. ریچارد (1987) محاسبه كرد كه 5% تغییر در توزیع آسیمیلات ها بین ریشه و ساقه به نفع ساقه پس از 100 روز، باعث 50% رشد نمائی در وزن خشك گیاه بر روی سطح زمین می گردد. به عنوان نتیجه، ژنوتیپی كه آسیمیلات های كمتری را به ریشه ها اختصاص دهد كارآئی استفاده از آب (W.U.E) بیشتری دارد و نیز كانوپی دارد كه سریعتر بسته خواهد شد. تغییر جهت بیشتر آسیمیلات های جاری به ساختارهای تولیدمثلی در طی رشد اولیه آنها باعث ایجاد مقاصد بیشتر و بزرگتری برای آسیمیلات ها پس از لقاح می شود. در واقع این مسئله فرصتی برای افزایش عملكرد دانه و بنابراین برای شاخص برداشت به همان میزانی كه منابع آسیمیلات ها و توزیع آنها در سنبله ها محدودیتی ندارد ایجاد خواهد كرد. هرچند، در واقع دریافت آسیمیلات های جاری احتمالاً تحت شرایط تنش خشكی كه در طی پرشدن دانه ها رخ دهد شدیداً دچار محدودیت می شود.

ادامه نوشته

بررسی تاثیر تنش خشکی بر گندم و استراتژیها و شاخص های مختلف تحمل به آن تنش خشکی(بخش دوم)

 

تنش خشکی(بخش دوم)

تنش يا استرس نتيجه روند غير عادي فرآيندهاي فيزيولوژيكي است كه از تاثير يك و یا تعدادی از عوامل زيستي و محيطي حاصل مي شود و در مقابل آن صفر استرسي يا فقدان استرس، عبارت از قرار گرفتن ارگانيزم تحت تأثير شدتي از يك عامل محيطي است كه موجب افت نموي، بازده و ارزش آن ارگانيزم نمي شود. اصل صفر استرسي با شرائط بهينه براي يك گونه واحد ارتباط پيدا مي كند و انحراف از شرائط بهينه محيطي منجر به تنش مي شود. لذا تنش داراي درجاتي از صفر تا شديد بوده و شدت آن با مقدار انرژي كه در تغيير فرآيندها در سيستم زيستي وارد عمل مي شود ارتباط پيدا مي كند (مي نارد، 1372). صفر استرسي در طبيعت اصولا فقط جنبه فرضي داشته و عملا در محيط طبیعی، غیر ممکن مي باشد. شناسائي اثرات تنش بعنوان يك نتيجه قطعي، بسيار مشکل و غير واضح است و آسيب ناشي از آن مي تواند كلينيكي و يا زير كلينيكي باشد. گياه مي تواند در مقابل تنش مقاوم بماند و عليرغم آسيب ناشي از آن زنده بماند و يا اينكه قسمت هائي از گياه(دانه، جوانه، سلول هاي خفته) مقاوم مانده و در مقابل، ساير قسمت هاي گياه نظير مريستم، اندام هاي گوشتي و گياهچه ها آسيب پذير شوند. بنابر اين تحمل تنش عبارتست از ظرفيت گياه براي زنده ماندن و رشد در زمان وقوع شرائط محيطي نامناسب. بدون شك تغييرات واضحي در رشد و نمو گياه تحت شرائط تنش ايجاد مي شود، ليكن ميزان تحمل و آسيب ناشي از آن به مرحله رشد و نمو گياه بستگي دارد. اين فرآيندها سازگاري يا انطباق ناميده شده و از طريق آن گياه در مقابل تنش خشكي مقاوم مي شود. تنش خشكي هنگامي در گياه حادث مي شود كه آب موجود در خاك كاهش يافته و شرائط جوي به دفع آب از طريق تبخير و تعرق كمك كند. در صورت ادامه تنش خشكي ممكن است گياه در اثر خشك شدن از بين برود، مگر اينكه داراي مكانيزم هاي مقاومت بوده و بدین وسیله دفع آب را در تعدادي از بافت ها و اندام ها متوقف سازد و يا كاهش دهد و يا اينكه سرعت جذب و انتقال آب را افزايش دهد. نقطه پژمردگي دائم توسط پتانسيل اسمزي برگها كنترل مي شود و لذا پيري زودرس برگها در حالت تداوم تنش حاد اتفاق مي افتد (مي نارد،1372). لويت (1980) آسيب هاي حاصل از تنش خشكي را به سه بخش تقسيم نمود:

ادامه نوشته

انجام نقشه یابی مولکولی و گزینش به کمک مارکر برای بهبود صفات کمی و کیفی گیاهان زراعی (بخش سوم و پایا

انجام نقشه یابی مولکولی و گزینش به کمک مارکر برای بهبود صفات کمی و کیفی گیاهان زراعی (بخش سوم و پایانی)

4- گزینش به کمک مارکر (MAS)

گزینش به کمک مارکر مولکولی شامل امتیازدهی غیرمستقیم برای حضور یا فقدان یک فنوتیپ گیاهی مطلوب، براساس الگوی بانددهی مارکرهای پیوسته بر یک ژل یا بر اتورادیوگرام (بسته به نوع سیستم مارکری مورد استفاده) است. استدلال این است که الگوی بانددهی DNA بیانگر منشا والدی باندهای در حال تفرق در لوکوس مارکر مورد استفاده و نشاندهنده حضور یا فقدان یک قطعه کروموزومی خاص حامل آلل مطلوب است. این امر راندمان اسکرین در برنامه های اصلاحی را بوسیله روشهای زیر افزایش می دهد:

*می توان در همان مرحله گیاهچه، به افراد نسل های در حال تفرق برای صفاتی که بعدا در گیاه رشد یافته، بیان می شوند امتیاز داد. این امر شامل صفاتی مانند کیفیت دانه، نرعقیمی و حساسیت به طول روز است.

* اسکرین برای صفاتی که به سختی  وبا صرف هزینه یا زمان زیاد امتیاز دهی و اندازه گیری می شوند، مانند تحمل به خشکی، شوری، مواد سمی، کمبود مواد معدنی، نوع مرفولوژی ریشه، مقاومت به نماتد و یا مقاومت به نژادها یا بیوتایپ های خاص بیماریها یا حشرات میسر است.

ادامه نوشته

انجام نقشه یابی مولکولی و گزینش به کمک مارکر برای بهبود صفات کمی و کیفی گیاهان زراعی (بخش دوم)

انجام نقشه یابی مولکولی و گزینش به کمک مارکر برای بهبود صفات کمی و کیفی گیاهان زراعی (بخش دوم)

2- گندم

گزارشات مختلف در مورد نقشه یابی ژن‌های مقاومت به حشرات و بیماری‌ها، تنش‌های غیر زنده، کیفیت دانه و دیگر صفات در جدول یک فهرست شده‌اند. زنگ گندم از موضوعات اساسی است که نتایج بسیار موفقیت آمیزی در مورد نقشه یابی ژن آن تاکنون گزارش شده است. یک مارکر جایگاه با توالی نشاندار(STS) پیوسته به Lr28، ژن مقاومت به زنگ برگ، بوسیله آنالیزRAPD لاین های تقریباً ایزوژن (NILs)، در هشت بک‌گراند مختلف شناسایی شده است. از 80 پرایمر تست شده، یک مارکر رپید قادر به تفکیک NILs و والد اهدایی از والد دوره‌ای حساس بود. مقایسات میان NILs و والدین دوره‌ای شان برای شناسایی مارکرهای مولکولی پیوسته با ژنهای نشانگر مقاومت به پاتوژن ها، مفید بود. توسعه مارکرهای تکرار توالی بین ریزماهواره ای ساده (ISSR primers)، برای ژنهای مقاومت به زنگ ساقه(SR39) و زنگ برگ(Lr 35)، انتقال این ژنها به لاینهای الیت گندم را تسهیل کرده است. مارکرهای ریز ماهواره برای شناسایی پلی مورفیسم DNA در مجموعه های مقاوم به زنگ زرد بکار گرفته شده اند. نه مارکر ریز ماهواره پیوسته با ژن مقاومت به زنگ نواری،YrH52، شناسایی شده اند. مارکرهای ریزماهواره برای برچسب زنی ژنهای مختلف یاQTL، شامل ژنهای Rht8،Rht12 و Vrn1و QGpc.ccsu.2D.1 یک QTL درصد پروتئین دانه، بکار گرفته شده اند. مشکل جوانه زنی پیش از برداشت، بخصوص در دانه های کهربایی، در عمده مناطق رشد گندم در جهان ، از جمله هند، معمول است. بهبود درصد پروتئین دانه و ترکیب آن در گندم نان کاری مشکل و بعنوان دلمشغولی عمده اصلاحگران نبات باقی مانده است. QTL های تحمل به پیش جوانه زنی و درصد پروتئین دانه با استفاده از مارکرهای مکانهای چندگانه با توالی نشاندار (STMS) و مکانهای با توالی نشاندار(STS)، برچسب زنی شده اند.

ادامه نوشته

آشنایی با تکنیک DNA fingerprinting

آشنایی با تکنیک DNA fingerprinting

DNA fingerprinting تکنیک مورد استفاده دانشمندان برای تمایز افراد یک گونه با استفاده صرف از نمونه DNA آنهاست. این تکنیک توسط ژنتیکدان بریتانیاییAlec Jeffreys  در سال 1985 توسعه یافت. وی در حالیکه مشغول مطالعه ژنهای دست اندرکار myoglobin (هموگلوبین حاضر در سلول‌های بافت عضلانی) بود متوجه شد که این ژنها حاوی قطعات بسیاری هستند که این قطعات از نظر اندازه و ترکیب بسیار متنوع بوده و در عین حال فاقد هر نوع فعالیت ظاهری می‌باشند. Jeffreys این قطعات را minisatellites نامید زیرا آنها کوچک بوده و بخشی از ژن را احاطه کرده بودند. وی بخاطر این کشف موفق به دریافت نشان شوالیه در سال 1994 شد. از نامهای دیگر این تکنیک می توان به DNA Profiling وDNA typing  اشاره کرد.

روش‌های مختلفی برای انجام DNA fingerprinting (انگشت نگاری DNA) وجود دارد اما معمولترین آنها VNTRs) minisatellites) است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

ادامه نوشته

اسکلت سلولی

اسکلت سلولی

ریز رشته های اکتینی نازک و انعطاف پذیر هستند

 ریز رشته های اکتینی در میکروگرافهای الکترونی بصورت رشته هایی با قطر در حدود 7 نانومتر دیده می شوند. هر ریز رشته، زنجیره ای خمیده از مولکولهای مدور مشابه اکتینی است که هم راستا در امتداد محورهای زنجیره قرار گرفته اند. همچون میکروتوبول، ریز رشته اکتینی ساختاری قطبی، با یک سر مثبت و یک سر منفی دارد.

ریز رشته های اکتینی  نازکتر، منعطف تر و معمولا کوتاهتر از میکرو توبولها هستند. اما، تعداد بسیار بیشتری از ریز رشته های اکتینی وجود دارد، بنابراین مجموع طول تمامی ریز رشته های اکتینی در یک سلول، عمدتا بسیار بیشتر از مجموع طول همه میکروتوبولها(ریز لوله ها) می باشد. ریز رشته های اکتینی بندرت در یک سلول ایزوله بوجود می آیند، آنها عمدتا در شبکه ها و دستجات متقاطع یافت می شوند، که بسیار قویتر از ریز رشته های منفرد می باشند.

ادامه نوشته

اثر تنش خشكي آخر فصل بر عملكرد و كيفيت نانوايي ژنوتيپ هاي گندم هگزاپلوييد

اثر تنش خشكي آخر فصل بر عملكرد و كيفيت نانوايي ژنوتيپ هاي گندم هگزاپلوييد-     

نویسندگان: مهدي متقي(مکاتبه کننده)، گودرز نجفيان و محمدرضا بي همتا

                                                                    چكيده        

  به منظور بررسي اثر تنش خشكي آخر فصل بر عملكرد و خصوصيات كيفي(كيفيت نانوايي) ژنوتيپ هاي گندم، آزمايشي با 180 ژنوتيپ گندم هگزاپلوئيد در سال زراعي 85-1384 در دو شرايط تنش آبي انتهايي ( قطع آبياري از مرحله گرده افشانی به بعد) و بدون تنش در قالب طرح سيستماتيك بدون تكرار در موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر كرج انجام گرفت. با شناسايي و دسته بندي ژنوتيپ هاي متحمل دارای پتانسيل عملكرد مطلوب (گروه A فرناندز)، ژنوتيپ هاي دارای پتانسيل عملكرد مطلوب و حساس به خشكي (گروه B فرناندز) و ژنوتيپ هاي نسبتا متحمل، اقدام به بررسي صفات كيفي ژنوتيپ هاي هر سه گروه گرديد. نتايج آزمايشات مربوط به خواص نانوايي ژنوتيپ هاي هر سه گروه، نشان داد كه نظریه رایج " بهبود خصوصیات كيفي گندم نان تحت شرایط تنش خشکی"، بدلیل افزايش میزان پروتئين دانه در اثر كاهش قابل توجه وزن هزار دانه در شرایط تنش، تنها در مورد ژنوتيپ هاي حساس (و تا حدودي در مورد ژنوتيپ هاي نسبتا متحمل) صادق است و در مورد ژنوتيپ هاي متحمل به تنش بدليل عدم تغيير چشمگير نسبت پروتئين به نشاسته در شرايط تنش صادق نيست. نتايج اين تحقيق نشان داد كه شناسايي ارقام پر محصول با خصوصيات كيفي مطلوب در شرايط بهينه و تنش امکان پذیر است،  چنانكه در اين آزمايش 7 ژنوتيپ متحمل به تنش داراي كيفيت نانوايي مطلوب در هر دو شرايط بهينه و تنش شناسايي شدند. همچنين، اگرچه ژنوتيپ هاي حساس به خشكي ممكن است در طي دوره هاي خشكي كيفيت نانوايي مطلوبي داشته باشند، اما  عملكرد دانه آنها کاهش خواهد یافت.

واژه های كليدي : تنش خشكي انتهايي، شاخص گلوتن، كيفيت نانوايي، گندم و میزان پروتئين.         

ادامه نوشته

مروری براهمیت تکنیک ریزپوشانی میکروارگانیسم های پروبیوتیک

« مروری براهمیت تکنیک ریزپوشانی میکروارگانیسم های پروبیوتیک»

عبدالرضا آقاجانی

کارشناس ارشد مهندسی علوم و صنایع غذایی

با تشکر از دوست و همکار عزیز جناب آقای مهندس آقاجانی از مقاله ای که ارسال کردند.         

 مقدمه:

امروزه گرایش زیادی به مصرف موادغذایی فراویژه یعنی غذاهای دارای ارزش دارویی و تغذیه ای ویژه علاوه بر خواص تغذیه ای پایه، بوجود آمده است. پروبیوتیک ها، پری بیوتیک ها و سین بیوتیک ها و محصولات غنی شده تغذیه ای، همگی از جمله این مواد غذایی هستند. در نتیجۀ مصرف مواد غذایی فراویژه ، جمعیت میکروبهای ساکن روده از تعادل بهتری برخوردار می شود که به موجب آن سلامت بیشتر را برای مصرف کنندگان به دنبال دارد. مصرف فرآورده های پروبیوتیک از روش های مناسب و مؤثر تنظیم فلور میکروبی روده است. در حال حاضر بیش از 75 فرآورده لبنی محتوی پروبیوتیک ها در سراسر جهان تولید می شود و نیز تلاش برای استفاده از ترکیبات پری بیوتیک در کنار پروبیوتیک ها آغاز شده است. در فرآورده های پروبیوتیک، شاخص های قابلیت زیستی ، خواص حسی و مدت زمان تخمیر از فاکتورهای اساسی کیفی این فرآورده ها و یا دشواری های تولید آنها به شمار می آیند . قابلیت زیستی پروبیوتیک ها در فرآورده های غذایی در درجه اول اهمیت قرار دارد.در ادامه به طور خلاصه به فاکتورهای موثر در قابلیت بقا و ریزپوشانی پروبیوتیک ها پرداخته می شود.

1- تعریف پروبیوتیک:

ادامه نوشته

فیبر تفاله چغندرقند(فایبرکس) و کاربرد آن در بهبود کیفیت فراورده های نانوایی

فیبر تفاله چغندرقند(فایبرکس) و کاربرد آن در بهبود کیفیت فراورده های نانوایی

عبدالرضاآقاجانی

کارشناس ارشد مهندسی علوم و صنایع غذایی،مرکز جهاد کشاورزی شهرستان لنگرود.

 با تشکر از دوست و همکار عزیز جناب آقای مهندس آقاجانی از مقاله ای که ارسال کردند.

چکیده

امروزه استفاده از رژیم غذایی کم چرب با توجه به بروز انواع بیماری های مختلف نظیر افزایش کلسترول سرم خون، دیابت، اضافه وزن و بیماریهای قلبی،عروقی مورد توجه متخصصان تغذیه و پژوهشگران قرار گرفته است.فیبرهای غذایی نقش بسیار مهمی را در بدن ما ایفا می کنند . این مواد به دو دسته محلول و غیر محلول در آب تقسیم بندی می شوند . از جمله فیبرهای محلول می توان به پکتین ها ، صمغ ها و لعاب های گیاهی اشاره کرد . آنها سطح کلسترول خون و خطر امراض قبلی را کاهش می دهند و سبب کاهش یا تثبیت گلوکز خون نیز می شوند و برای اشخاص مبتلا به مرض قند بسیار حیاتی هستند. سلولز ، همی سلولز و لیگنین از فیبرهای غیر محلول در آب هستند که آب را به خوبی جذب می کنند به همین دلیل سبب افزایش حجم مدفوع و دفع سریع آن توسط روده شده و خطر ابتلا به سرطان روده را کاهش می دهند. فیبر تفاله چغندرقند(فایبرکس) ترکیباتی منحصر به فرد و خصوصیاتی عالی دارد که آن را برای مصرف در صنایع غذایی مناسب ساخته و به دلیل دارا بودن هر دو نوع فیبر محلول و غیرمحلول پتانسیل بالایی در حفظ سلامتی دارد.این ترکیب به دلیل ظرفیت نگهداری آب بالا و مقاومت نسبت به حرارات و فریز کردن ماده ایده آلی برای افزودن به نان ها ، محصولات غلات ، خمیرهای منجمد و فرآورده های گوشتی  جهت تولید محصولات عملگر می باشد. تجربیات صورت پذیرفته در مورد افزودن فیبر تفاله چغندرقند به محصولات غذایی مختلف نشان داده است که اضافه کردن این ماده علاوه بر افزایش سطح فیبر رژیمی ، اثرات مطلوبی بر کیفیت فراورده های غذایی نیز داشته است . با توجه به نیاز جامعه به تولید مواد غذایی سالم و با عنایت به در دسترس و ارزان بودن این فیبر ، لازم است استفاده از فیبر تفاله چغندر قند جهت تهیه مواد غذایی عملگر مورد توجه بیشتر قرار بگیرد.

 

کلمات کلیدی: فبیرتفاله چغندرقند، کلوچه،کیک،نان.

مقدمه

ادامه نوشته

مقدمه ای به تاریخچه، ترکیب و ارزش تغذیه ای برنج

مقدمه ای به تاریخچه، ترکیب و ارزش تغذیه ای برنج

با تشکر از دوست و همکار عزیز جناب آقای مهندس آقاجانی از مقاله ای که ارسال کردند.

مقدمه:

برنج گیاهی یکساله از خانواده گرامینه و از جنس اریزه می باشد. این محصول یکی از مهمترین گیاهان زراعی بوده که در تأمین غذای اصلی بیش از نیمی از مردم جهان نقش اساسی دارد و مهمترین گیاه از نظر ارزش غذایی پس از گندم است. برنج در حقیقت شاخص ترین محصول زراعی در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری است به طوری که در چین، هند و آسیای جنوب شرقی حدود 95 درصد آن تولید می شود. قدمت پیدایش برنج به احتمال زیاد به 15 هزار سال قبل در منطقه شرق و جنوب آسیا می رسد. یعنی زمانی که مردم در کنار محل جدا شدن رودخانه ها به مسیرهای مختلف ساکن شدند و شروع به استفاده از برنج کردند.

ادامه نوشته