مدیریت بقایای گیاهی، خاکورزی و تناوب گیاهان برای گندم در مناطق نیمه مرطوب گرمسیری

چکیده:

سیستم زراعی در مناطق نیمه گرمسیری شامل تک کشتی غلات است که باعث فرسایش جدی و کاهش حاصلخیزی خاک می شود. جهت بررسی تناوب گیاهان مختلف، خاکورزی کاهش یافته و مدیریت بقایای گیاهی، آزمایشی در مکزیک به مدت 4 سال انجام شد. در شرایط دیم پرباران (میانگین بارندگی 603 میلیمتر)، تناوب دوگیاه گندم- ذرت، گندم- ماشک و گندم – یونجه با گندم و ذرت پی در پی مقایسه شدند. همه تناوب ها تحت تیمارهای خاکورزی (خاکورزی شده و بدون خاکورزی) و بقایای گیاهی (باقیمانده و برداشت شده) قرار گرفتند. تمامی پلاتها برای کاربرد کود نیتروژن و علفکش بصورت خرد شده قرار گرفتند. عملکرد گندم پی در پی بهتر از گندم بعد از ذرت بود (3679 در برابر 3441 کیلوگرم در رطوبت 10%) در حالیکه گندم بعد از ماشک دارای نوسان بود و در سالهای مرطوب عملکرد بالاتر و در سالهای خشک عملکرد پایین تر داشت. عملکرد گندم فقط تحت شرایط بدون خاکورزی مقایسه شد و در بیشتر سالها با متوسط عملکرد 4123 کیلوگرم در هکتار در مقایسه با گندم – ماشک (3925 کیلوگرم)، گندم – گندم (3658 کیلوگرم) و گندم – ذرت (3356 کیلوگرم) عملکرد بالاتری داشت. یکی از علتهای مهم بالاتر بودن عملکرد بعد از لگوم ها می تواند واکنش کمترگندم به کود شیمیایی باشد. در کل عملکرد با خاکورزی تغییری نکرد، اگرچه تیمار بدون خاکورزی در 2 سال خشک تر عملکرد بالاتری داشت. در مورد بقایای گیاهی نیز نتایج مشابهی به خاکورزی حاصل شد. در این مقاله اثرات تیمارها بر روی علفهای هرز و بیماریها نیز بحث شده اند.

منبع:

Field Crops Research, 2002, 79: 107-122