بهینه سازی برنامه آبیاری گندم زمستانه در چین

چکیده:

در دشتهای شمالی چین، بیشتر از 70 % از منابع آب آبیاری برای گندم زمستانه استفاده می شود. هدف از این آزمایش بهینه سازی برنامه آبیاری برای بدست آوردن عملکرد و کارایی مصرف آب (WUE) بالا برای گندم بود. آزمایش مزرعه ای در سه فصل رویش در ایستگاه تحقیقاتی واکیاو دانشگاه کشاورزی چین انجام شد. یازده، چهار و شش تیمار آبیاری شامل فراوانی آبیاری (صفر و چهار بار) و زمان آبیاری (مرحله خروج، رشد ساقه، آبستنی، گلدهی و شیری) به ترتیب در سالهای 1994، 1995 و  1996 انجام شد. محتوای آب موجود (AWC)، وقایع بارندگی، مصرف آب خاک (SWU)، تبخیر و تعرق (ET)، عملکرد دانه، کارایی مصرف آب  (WUE) و کارایی مصرف آب آبیاری اندازه گیری شد. نتایج نشان داد پس از 75 میلیمتر آبیاری قبل از کاشت، محتوای آب خاک و AWC در منطقه 2 متری ریشه به ترتیب 1/31 % (یا 7/90 % ظرفیت زراعی) و 1/16 % بودند. AWC بطور معنی داری با رشد گندم کاهش یافت. در مرحله  رشد ساقه هیچ کمبود آبی برای هیچکدام از تیمارها ایجاد نشد و در مرحله گلدهی کمبود آب فقط برای تیمار دیم اتفاق افتاد. SWU در 2 متری خاک با مقدار آبیاری رابطه منفی داشت، طوری که 75 میلیمتر آبیاری، WSU را 2/28 میلیمتر کاهش داد. تجزیه رگرسیون نشان داد که رابطه بین ET و عملکرد دانه یا WUE می تواند بصورت تابع درجه دو توصیف شود. عملکرد دانه و WUE بالاترین مقدار خود را با مقادیر 7423 کیلوگرم در هکتار و 645/1 کیلوگرم در متر مکعب  به ترتیب در مقدار 509 و 382 میلیمتر  ET ایجاد کردند. با توجه به نتایج بالا سه برنامه آبیاری به شرح زیر برای تولید گندم در این منطقه پیشنهاد شد: 1) فقط آبیاری قبل از کاشت، 2) آبیاری قبل از کاشت + آبیاری در مرحله رشد ساقه یا مرحله آبستنی و 3) آبیاری قبل از کاشت + آبیاری در مرحله رشد ساقه یا مرحله گلدهی.

منبع:

Agricultural Water Management, 2005, 76: 8-23